GALICIA PUEBLO A PUEBLO: CAPELA DE SAN MAMEDE, PADERNE

É unha capela de pequenas dimensións situada no lugar da Hermida, parroquia de San Xulián de Vigo.

Consta dunha nave con cuberta a dúas augas e tella curva.

Destaca no seu cumio unha cruz sinxela e unha espadana dun oco, cunha soa campá.

É un sinxelo exemplar do románico rural galego.

No interior do templo pódese ver un curioso retablo realizado en madeira, no que se representa o xuízo final, ademais doutras bonitas tallas.

San Mamede foi un santo avogado dos nenos pequenos para que tomen o leite.

Convén sinalar, que un día, na escola de Paderne mandaron os nenos facer unha pescuda sobre tradicións e festas nos seus lugares. Un deses nenos era o fillo de Emi, unha muller de Samede que o acompañou a falar coa xente maior. Daquela descubriron que alí antigamente se celebraba un ENTROIDO de moita sona na contorna. Era a maior festa do ano e participaban todos os veciños, e mesmo viña moita xente de fóra para velo. Alén do traballo escolar, Emi seguiu pescudando e preguntando os velliños, que, ilusionados, contaban todas as que argallaban polo Entroido e o moito que significaba na vida do lugar. Contáronlle que a xente vella que eles coñeceron xa celebraban o entroido e que deixara de celebrarse no ano 1961, por mor do despoboamento e dun crego pouco tolerante que os ameazou coa excomuñón se o seguían a celebrar. Un dos actos principais dese entroido era a MUÑEIRA CRUZADA, un baile que se bailaba o luns de Entroido no que se xuntaban polo menos dez parellas, ou se non, non se bailaba.

Dirixían ó grupo un guía e un contraguía ós que tiñan que seguir no baile da muiñeira por toda-las airas da aldea. Se a aira era grande e se prestaba estendíanse o máximo posible par facer máis vistoso o baile. Nas airas bailábase o que chamaban “O punto” rematando na última aira cunha muñeira cruzada que duraba preto de dúas horas. Formaban colocándose por orden de chegada, dun lado os homes, a parella enfronte, e os Carolos no medio; o guía colocábase de primeiro coa súa parella enfronte, o contraguía de último. Hoxendia bailase en Samede.

Fotos 1950?

San Mamede recuperou outro trociño da sua historia: As Máscaras ou Bonitos (Bailan a Muiñeira Cruzada de Samede formada por doce parellas de mozos e mozas. Visten traxe tradicional.Un dos Bonitos porta un pendón enfeitado con: rosquillas, caramelos, tabaco e ata unha botella de coñac, etc, e outro encargase de levar a Bandeira de Samede. Probablemente representen o rexurdir da vida, a primaveira, a colleita, etc,), Os Contrarios ou Vixigueiros (deben o seu nome a que nas súas mans, ou colgadas dun pau, levan “vixigas de vaca ou porco”, para facer rúido e azuzar a quen non vista como manda a tradición do Entroido), Policarpio (Meco con corpo feito de palla e testa de madeira, cun pene grande ( un nabo) ao que se xuzga o mércores de cinsa no “Enterro do Entroido”), e carolos... Un vistoso e colorista espectáculo recreado grazas ás instantáneas en branco e negro, aos testemuños de avós e avoas do pobo e aos tesouros para resgardo en baúis e arcones. E é que o Entroido de San Mamede non estaba esquecido, só perdido nos faiados dunha aldea que desempoou os mantones de manila ou cachemir, as chocas, as vistosas cintas de cores e os sombreiros para revivir este Entroido asombroso. Único.

Fotos 2016

Fotos 2017

Nos Arredores, situado nun camiño no muro exterior dunha vivenda, érguese o cruceiro de San Mamede. Sen plataforma, presenta pedestal de forma prismática e columna de sección octogonal, rematada nun capitel de molduras rectas. A cruz ten paus octogonais, no anverso consérvase o Cristo crucificado e, no reverso, a Virxe das Dores.